Tysiące lat temu przez obecny obszar Drawskiego Parku Krajobrazowego, przemieścił się w sposób mało elegancki, ogromny lądolód. To właśnie wyjątkowe ukształtowanie tego terenu wraz z pozostałymi czynnikami środowiska, uwarunkowało różnorodność szaty roślinnej parku. Dodatkowym elementem mającym wpływ na jego florę, była działalność człowieka.
Po ostatnim zlodowaceniu obecny obszar DPK poddawany był kolejnym przeobrażeniom wynikającym z następujących po sobie zmian klimatycznych. Obecnie istotny element flory parku stanowią gatunki reliktowe, czyli swoiste pozostałości po minionych epokach geologicznych Ziemi. Zwiedzając unikalne zakątki parku można natknąć się na gatunki stanowiące pozostałości po okresie glacjalnym, czyli tym który nastąpił zaraz po samym zlodowaceniu. Następnie zapanowały tutaj warunki tundrowe, odznaczające się bezdrzewnymi formacjami roślinnymi, a dopiero w czasie najmłodszej epoki geologicznej – holocenu, pojawiły się tu drzewa.
Wełnianka fot. zbiory ZPKWZ
Największe skupienie reliktów glacjalnych znajduje się we wschodniej i południowo-wschodniej części parku, czyli w okolicach Czaplinka i Złocieńca, a należą do nich trzcinnik prosty, bażyna czarna i bagno zwyczajne. Spotykane w parku endemity postglacjalne reprezentowane są przez: grążel drobny, poryblin jeziorny, wywłócznik skrętolistny, lobelię jeziorną oraz tojeść gajową.
Ze względu na położenie geograficzne DPK, występująca tu roślinność pozostaje pod silnym wpływem klimatu oceanicznego. Do gatunków związanych z wpływami oceanicznymi należą: wrzosiec bagienny, seradela drobna, żarnowiec miotlasty, prosienicznik gładki, złoć pochwolistna, szczotlicha siwa, czy wąkrota zwyczajna. Rośliny te zajmują najczęściej obszary podmokłe, zatorfione, piaszczyste brzegi, wilgotne łąki czy też wody stojące, będące tworami powstałymi po przejściu lądolodu. Powierzchnie na których występują, pozostają niedostępne dla człowieka ze względu na ich trwałe uwilgotnienie, co utrzymuje reliktowy charakter roślinności.
W parku spotyka się także gatunki borealne, czyli takie których naturalnym siedliskiem są północne rejony Europy, Azji i Ameryki Płn. Należą do nich: trzcinnik prosty, bażyna czarna, olsza szara, bagno zwyczajne, żurawina błotna, borówka bagienna, siódmaczek leśny, grzybienie północne. Występują one najczęściej na siedliskach zatorfionych i związanych z wodami.
Rosiczka okrągłolistna fot. zbiory ZPKWZ
Wśród gatunków flory parku można również spotkać gatunki górskie. Są to np. tojeść gajowa, przetacznik leśny, buk zwyczajny, olsza szara, klon zwyczajny oraz bez lekarski. Rośliny górskie skupiają się na stokach lub dnach wąwozów oraz na falistych stokach opadających ku brzegom zbiorników wodnych porośniętych przez buczyny lub inne lasy liściaste z domieszką buka w miejscach, których mikroklimat zbliżony jest do górskiego.
Sztandarowym zespołem roślinnym Drawskiego Parku Krajobrazowego jest buczyna niżowa (pomorska). Przez wzgląd na duże zróżnicowanie terenu, na obszarze parku występują dwa typy buczyny żyzna i kwaśna. Pierwsza z nich, żyzna buczyna pomorska znajduje optymalne warunki w pagórkowatym krajobrazie młodoglacjalnym, czyli tam gdzie lądolód pozostawił wyraźne formy rzeźby terenu. Las tego typu charakteryzuje się masowym występowaniem roślin – perłówki jednokwiatowej, przytulii wonnej i marzanki wonnej. W drzewostanie panuje niepodzielnie buk z domieszką np. grabu i dębu-szypułkowego oraz jesionu
Natomiast na bardzo stromych zboczach występuje buczyna kwaśna. Wykształca się ona na uboższych siedliskach, w miejscach, gdzie erozja wietrzna i wodna powoduje zwiewanie opadłych liści oraz wypłukiwanie próchnicy. Buczyna kwaśna różni się od żyznej bardzo licznym występowaniem mszaków w runie oraz charakterystycznych roślin zielnych: kosmatki wielokwiatowej i owłosionej oraz turzycy pigułkowatej.
Lobelia jeziorna fot. zbiory ZPKWZ
Na terenie Drawskiego Parku Krajobrazowego stwierdzono obecność około 750 gatunków roślin naczyniowych, z których kilkadziesiąt gatunków objętych jest ochroną prawną.
Zwiedzając i poznając Drawski Park Krajobrazowy można zauważyć, że zróżnicowanie gatunkowe flory parku wynika z ogromnej różnorodności siedlisk, spośród których duże znaczenie mają siedliska związane z wodami, brzegami zbiorników wodnych, bagnami oraz różnego rodzaju torfowiskami.
Istnienie tysięcy lasów zaczyna się od jednego żołędzia
(Ralph Waldo Emerson - amerykański poeta i eseista)