Swój niepowtarzalny krajobraz Park Krajobrazowy „Ujście Warty” zawdzięcza procesom, które trwały w tym miejscu 15 – 16 tyś. lat temu. Był to okres stopniowego wytapiania się lądolodu i jego cofania ku północy. Proces ten nie był jednostajny, czasami lądolód zamiast się cofać ponownie wkraczał na obszary już opuszczone. Tworzyły się wtedy, wyraźnie dzisiaj widoczne wały moren czołowych. Pod lądolodem płynęły rzeki wód roztopowych, które rozrywały moreny czołowe. Ich śladem są głębokie rynny subglacjalne – na terenie parku rynna Myśli, częściowo zajęta przez tę rzekę.
Materiał wymywany z glacjalnej rynny usypał poniżej Namyślina stożek napływowy rozmiarów kilku kilometrów, jedyny taki po tej stronie Odry. Zaraz po ustąpieniu lądolodu warunki klimatyczne odpowiadały najprawdopodobniej chłodnej suchej pustyni z występującymi silnymi wiatrami. Ze względu na akumulację wody w lądolodzie (który wycofał się na północ) poziom wody w Praodrze był o 50-60 metrów niższy niż dzisiaj a jej brzegi pokrywały osady piaszczyste. Brak roślinności i silne wiatry uruchomiły procesy wydmotwórcze. Porywane przez wiatr ziarna piasku zaczęły się odkładać i w okolicy Porzecza utworzyły zespół potężnych wydm.
Wraz z ocieplaniem się klimatu i topnieniem lądolodu podnosił się poziom wody w Praodrze aż do jej dzisiejszego stanu. Wydmy śródlądowe Porzecza wznoszą się miejscami na około 20 m ponad otaczające je łąki, rozlewiska i starorzecza.
Wydmy w Zespole przyrodniczo - krajobrazowym Porzecze murawy napiaskowe fot. Piotr Chara
Wysoka woda w Parku Krajobrazowym "Ujście Warty" fot. zbiory ZPKWZ