Teren parku to miejsce rozmnażania, żerowania i odpoczynku licznych gatunków zwierząt, w tym rzadkich i zagrożonych jak: bóbr europejski, bielik, nurogęś, gągoł, czapla siwa, bocian biały, kuna leśna. Ponadto występują tu licznie ptaki wodno-błotne, a rozległe równiny są żerowiskiem ptaków drapieżnych. Ważnym elementem są również oczka wodne stanowiące potencjalne miejsce rozrodu i przebywania wielu chronionych gatunków płazów.
Park Krajobrazowy "Ujście Warty" Zbiornik pokopalniany Chlewice fot. zbiory ZPKWZ
Dla ratowania skrajnie nielicznych gatunków ptaków podjęto działania ochronne. Lokalna Grupa Działania Stowarzyszenie Zielona Dolina Odry i Warty zbudowała specjalne sztuczne wyspy, na które drapieżniki nie są w stanie wejść. Nazwano je „Wyspami Życia”. Od 2015 roku odleciało z nich tysiące piskląt pięciu gatunków.
Wyspy Życia fot. Piotr Chara
Od połowy kwietnia do połowy sierpnia, zachowując bezpieczną odległość, można obserwować tutaj lęgi i wychowanie gatunków tj.:
Ostrygojad. Poznasz go po dużym czerwonym dziobie. Ma wielkość „gołębia” na długich nogach i na pierwszy rzut oka wydaje się cały czarny (choć spodnia część ciała jest biała). Ostrygojady przylatują parami (w które łączą się na całe życie) już w pierwszej połowie kwietnia. Kiedy wiosną zauważysz jednego z tych ptaków jest bardzo prawdopodobne, że drugi wysiaduje jaja. Oczywiście nie można go wówczas płoszyć! Młode ostrygojadki są bardzo żwawe, skoczne, świetnie pływają a nawet nurkują! Opuszczają swe gniazdo zaraz po wykluciu i chodzą za rodzicami, którzy uczą je jak zdobyć pokarm. Do lokalnych smakołyków należą małże. Ostrygojad należy w Polsce do gatunków skrajnie nielicznych, gniazduje tu raptem kilkanaście par.
Ostrygojad fot. Piotr Chara
Rybitwa rzeczna. Najprędzej zauważymy ją w locie, wygląda wówczas jak „wielka biała jaskółka” W rzeczywistości ma czarną „czapkę”, czerwone nogi i dziób. Pierwsze ptaki przylatują w połowie kwietnia i po dwóch tygodniach zakładają gniazda. Wówczas rozpoczynają się efektowne toki. Samiec przynosi samicy prezenty – upolowane rybki. Towarzyszą temu synchroniczne tańce i spacery. Pisklęta trzymają się blisko gniazda czekając na przynoszony przez rodziców pokarm. Sytuacja lęgowa rybitwy rzecznej była nad Odrą bardzo trudna i widok piskląt należał do rzadkości. Na szczęście na Wyspach Życia rodzi się około 250 piskląt rocznie!
Taniec godowy rybitw rzecznych fot. Piotr Chara
Rybitwa białoczelna. Ptak nieco większy od jaskółki. Wydaje się cały biały z wyjątkiem czarnej głowy z trójkątną białą plamą na czole (skąd nazwa gatunku). „Białoczółki” przylatują nad Odrę dopiero w maju. Podobnie jak u swych większych kuzynek efektownym godom towarzyszą ukłony, tańce i prezenty. Choć białoczółki to ptaki niewielkie cechują się ogromną determinacją w obronie piskląt. Bez wahania rzucają się na przelatującego w pobliżu kruka, błotniaka a nawet bielika! Rybitwy białoczelne to kolejny skrajnie nieliczny gatunek. Do czasu utworzenia bezpiecznych lęgowisk rokrocznie traciły swoje potomstwo. Obecnie nawet kilkadziesiąt piskląt rocznie opuszcza Wyspy Życia.
Samiec rybitwy białoczelnej z prezentem dla samicy fot. Piotr Chara
Sieweczka rzeczna. Ptak nieco większy od wróbla. Ruchliwy, na lądzie stoi lub szybko biega. Lot błyskawiczny. Z racji niewielkich rozmiarów, pokojowego usposobienia przy jednoczesnej wielkiej odwadze w obronie piskląt czy terytorium sieweczki szybko stają się „ulubieńcem publiczności”. Pisklęta już od chwili wyklucia są gotowe do samodzielności. Bardzo ruchliwe, biegają za owadami, które zbierają z wody, lądu lub łapią w powietrzu. Do rodziców przybiegają po to by się ogrzać lub skryć gdy nie czują się bezpiecznie.
Sieweczki po utracie naturalnych lęgowisk przystosowały się do gniazdowania w nietypowych siedliskach (np. na drogach żwirowych), przez co ich sytuacja lęgowa jest nieco lepsza niż rybitw czy ostrygojadów.
Śmieszka. Sporo większa i bardziej krępa od rybitwy rzecznej. W locie wydaje się biała z kontrastującą czarną głową. Gdy usiądzie widać czarne końce skrzydeł. Swe kolonie lęgowe śmieszki zakładają na początku maja. Para, po efektownych rytuałach godowych znosi zeschłe rośliny zielne, z których wije gniazdo. Pisklęta karmione są pokarmem przynoszonym w wolu (rybitwy niosą pokarm zawsze w dziobie). Śmieszki są znacznie mniej wymagające od rybitw czy ostrygojadów pod względem warunków siedliskowych jak i rodzaju pokarmu. Dlatego należy do gatunków licznych.
Śmieszki fot. Piotr Chara