Kaplica templariuszy w Chwarszczanach
Chociaż w samym Parku Krajobrazowym „Ujście Warty” poza nielicznymi starszymi budynkami nie znajdziemy śladów kultury materialnej, to tuż obok w Chwarszczanach znajdziemy budowlę, która nie ma swojego odpowiednika nigdzie indziej na świecie. To XIII-wieczna kaplica templariuszy. Dzisiaj stoi samotnie, ale kiedyś stała w sercu stolicy wschodnioeuropejskiej prowincji zakonu. Tu znajdowała się główna kancelaria zakonu i skarbiec. Dziś po zabudowaniach komandorii zakonu templariuszy nie ma już śladu i trudno je nawet odnaleźć archeologom. Co jakiś czas ponawiają oni swoje badania i za każdym razem odkrywają nowe i nierzadko zaskakujące ślady po zakonnikach. Tak odkryto krypty pod posadzką kaplicy. Lokalne legendy mówią o schodach prowadzących do podziemi i tunelu prowadzącego do innych zabudowań komandorii. Warto to miejsce odwiedzić, użyć wyobraźni i przenieść się w czasy kiedy templariusze byli najpotężniejszym zakonem w Europie.
Kaplica w Chwarszczanach fot. Krzysztof Fira
Bitwa pod Sarbinowem
Okolica Parku Krajobrazowego „Ujście Warty” jeszcze raz zapisała się w wielkiej historii świata w roku 1758. 25 sierpnia 1758 r. pod Sarbinowem miała miejsce jedna z najbardziej krwawych batalii wojny siedmioletniej (1756-1763) – konfliktu o światowym zasięgu, który doprowadził do powstania Imperium Brytyjskiego i umocnienia roli Prus w Europie. Wojska pruskie króla Fryderyka Wielkiego starły się z wojskami rosyjskimi dowodzonymi przez angielskiego generała w służbie cesarzowej Elżbiety. Bitwa zakończyła się odwrotem obydwu armii i brakiem taktycznego rozstrzygnięcia. Historycy obydwu stron do dziś przypisują sobie prawo do zwycięstwa. Sama bitwa pochłonęła około 30 tysięcy zabitych lub rannych. Ciekawostką jest udział Polaków w Bitwie pod Sarbinowem zarówno po stronie wojsk pruskich jak i rosyjskich. Dziś pamiątką po bitwie są oznakowanie przydrożne miejsca bitwy, tablice informacyjne oraz zrewitalizowane otoczenie historycznego kopca pamiątkowego na polach sarbinowskich z wieżą widokową oraz głazem z tablicą pamiątkową.
Broszura o Bitwie pod Sarbinowem fot. zbiory ZPKWZ