Co to są gatunki obce i czy są groźne? Gatunki obce to gatunki, które nie są rodzime dla środowiska przyrodniczego danego obszaru i naturalnie występują w innych regionach geograficznych, w nawet na obszarze innych kontynentów. Są to zawsze gatunki wprowadzone do środowiska poza zasięgiem swojego występowania przez człowieka (w sposób zamierzony lub przypadkowo). Mogą to być gatunki porzucone przez właścicieli, pozbawione opieki zwierzęta hodowlane, które zostały wypuszczone lub uciekły z hodowli jak np. jenot, wizon amerykański, czy egzotyczne rybki akwariowe. W przypadku roślin to często gatunki sprowadzane niegdyś do ogrodów, a czasem w celach hodowlanych i uprawowych np. nawłoć kanadyjska, czy barszcz Sosnowskiego. Czasem są to gatunki, które zostały przeniesione przypadkowo podczas podróży lub transportu towarów, jak np. moczarka kanadyjska. Zdarzają się także gatunki, które zostały celowo wsiedlone do środowiska poza zasięgiem naturalnego występowania.
Nie wszystkie gatunki obce to gatunki inwazyjne. Jednak część z takich gatunków bardzo szybko się rozmnaża i kolonizuje nowe siedliska, stając się gatunkami ekspansywnymi zagrażającymi rodzimej florze i faunie, a także gospodarce. Znacząco ograniczają bioróżnorodność oraz powodują straty w środowisku przyrodniczym, zwłaszcza na obszarach chronionych. Takie gatunki określany jako inwazyjne gatunki obce – IGO. Przykładami IGO w Polsce są m. in. szop pracz, żółwie ozdobne, rdestowce, barszcz Sosnowskiego. Aktualna lista gatunków obcych jest dostępna na stronie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.
Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się tych gatunków, każdy kto zobaczy taki gatunek lub zna jego stanowisko może ten fakt zgłosić do gminy. Zgłoszenie powinno zawierać:
- imię i nazwisko albo nazwę oraz adres lub siedzibę, lub adres poczty elektronicznej, lub numer telefonu zgłaszającego;
- nazwę IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii/Polski;
- liczbę okazów IGO lub określenie zajmowanej przez nie powierzchni, o ile jest to możliwe do ustalenia;
- miejsce i datę stwierdzenia obecności w środowisku IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii/Polski;
- oraz fotografię potwierdzającą obecność w środowisku IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii/Polski, w przypadku gdy została wykonana.
Zgłoszenia można przekazać do gminy na piśmie albo w formie elektronicznej, np. na elektroniczną skrzynkę podawczą lub na adres poczty elektronicznej. Można także skorzystać ze wzoru zgłoszenia, które jest także dostępne na stronie GDOŚ (https://www.gov.pl/web/gdos/wzory-raportow-dla-gminy--inwazyjne-gatunki-obce). Zgłoszenia te są weryfikowane, a następnie trafiają do rejestru IGO, który jest podstawą do podjęcia działań zaradczych.